ΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ, ΜΕΤΟΧΕΣ, ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Δεικτικές αντωνυμίες:
Kay = αυτός, -ή, -ό (για κοντινά πρόσωπα ή αντικείμενα)
Chay = [δεν μεταφράζεται ακριβώς] (για μέση απόσταση)
Haqiy = εκείνος, -η, -ο (για μακρινά πρόσωπα ή αντικείμενα)
Αυτά κλίνονται στον πληθυντικό, με την κατάληξη –kuna.
Mikhunatan kaykunaqa munanku. = Αυτοί θέλουν φαγητό.
Επίσης, λειτουργούν και ως τοπικά επιρρήματα:
Kayllapichu. = Εδώ είσαι κι εσύ;
Μετοχές:
Ενεργητική: mikhuspa = τρώγοντας
Παθητική: mikhusqa = φαγωμένο (λειτουργεί και ως επίθετο)
Αναφορικές προτάσεις:
Kanka mikhusqaykiqa taytaypaq ruwasqanmi. = Το κρέας που έφαγες φτιάχτηκε από τον πατέρα μου.
Chayamuq runaqa wayqiymi. = Ο άνθρωπος που έχει έρθει είναι αδελφός μου.
Rikusqayqa chiqaqmi. = Αυτό που είδα είναι αλήθινό.
Paykunaqa rakiyta atinkuyá qhapaq kasqanku rayku. = Αυτοί μπορούν να χαρίζουν (μοιράζουν πράγματα), γιατί είναι πλούσιοι.
Άσκηση: Βρισκόμαστε στο κεφάλαιο 10 αυτού του ηλεκτρονικού βιβλίου εκμάθησης της γλώσσας & του πολιτισμού των Ίνκας, επομένως στο 1/3 του συνόλου. Θα ακολουθήσει επαναληπτικό κεφάλαιο. Ήδη μπορείτε να εκφράζεστε σε καθημερινό επίπεδο γλώσσας σε παρελθοντικούς, παροντικούς & μελλοντικούς χρόνους. Γι’ αυτόν το λόγο, δημιουργήστε με το έως τώρα δεδομένο λεξιλόγιο των προηγούμενων κεφαλαίων, προτάσεις σε αυτήν τη γλώσσα.
Μικροί διάλογοι: (Μεταφράστε με τη βοήθεια των λεξικών που έχουν δοθεί στο αρχικό κεφάλαιο του Αλφαβήτου.)
Yaw, waynakuna. Ñachu unibus hamunqaña.
Arí, yaqañan.
Tutallamantan sapa tutamantapis hamun.
Chhaynaqa hakuyá noqapuwan suyasunchis hinaspa qatikusaykichis Urupanpakama.
Riki. Hamuyá.
Chaypas noqaykuqa llaqta yachaywasitan ripushayku.
Chayrí yachaywasimasintinchu kankichis.
Arí. Panaturantinmá kaykupis.
A! Manan chaytaqa yacharqanichu.
Pikunataq taytamamaykichisri kanku.
Tupaq Qispe, Oqllo Yupankipuwanmi.
Chiqaqtá. Paykunataqa riqsinin.
Noqapis kay llaqtayoqmi kani.
Chhaynaqa noqanchisqa llaqtamasintincha kanchis.
Pitaq kashankiri.
Amaru Qispen.
Hayká watayoqtaq kankichisri.
Noqan tawa chunka pusaqniyoq (48) kani, paytaqmi kinsa chunka pisqayoq (35).
Allinmi.
Imakunatataq yachaywasipiri yachachisunkichis.
Qilqayta, runasimi rimayta iman.
Δεικτικές αντωνυμίες:
Kay = αυτός, -ή, -ό (για κοντινά πρόσωπα ή αντικείμενα)
Chay = [δεν μεταφράζεται ακριβώς] (για μέση απόσταση)
Haqiy = εκείνος, -η, -ο (για μακρινά πρόσωπα ή αντικείμενα)
Αυτά κλίνονται στον πληθυντικό, με την κατάληξη –kuna.
Mikhunatan kaykunaqa munanku. = Αυτοί θέλουν φαγητό.
Επίσης, λειτουργούν και ως τοπικά επιρρήματα:
Kayllapichu. = Εδώ είσαι κι εσύ;
Μετοχές:
Ενεργητική: mikhuspa = τρώγοντας
Παθητική: mikhusqa = φαγωμένο (λειτουργεί και ως επίθετο)
Αναφορικές προτάσεις:
Kanka mikhusqaykiqa taytaypaq ruwasqanmi. = Το κρέας που έφαγες φτιάχτηκε από τον πατέρα μου.
Chayamuq runaqa wayqiymi. = Ο άνθρωπος που έχει έρθει είναι αδελφός μου.
Rikusqayqa chiqaqmi. = Αυτό που είδα είναι αλήθινό.
Paykunaqa rakiyta atinkuyá qhapaq kasqanku rayku. = Αυτοί μπορούν να χαρίζουν (μοιράζουν πράγματα), γιατί είναι πλούσιοι.
Άσκηση: Βρισκόμαστε στο κεφάλαιο 10 αυτού του ηλεκτρονικού βιβλίου εκμάθησης της γλώσσας & του πολιτισμού των Ίνκας, επομένως στο 1/3 του συνόλου. Θα ακολουθήσει επαναληπτικό κεφάλαιο. Ήδη μπορείτε να εκφράζεστε σε καθημερινό επίπεδο γλώσσας σε παρελθοντικούς, παροντικούς & μελλοντικούς χρόνους. Γι’ αυτόν το λόγο, δημιουργήστε με το έως τώρα δεδομένο λεξιλόγιο των προηγούμενων κεφαλαίων, προτάσεις σε αυτήν τη γλώσσα.
Μικροί διάλογοι: (Μεταφράστε με τη βοήθεια των λεξικών που έχουν δοθεί στο αρχικό κεφάλαιο του Αλφαβήτου.)
Yaw, waynakuna. Ñachu unibus hamunqaña.
Arí, yaqañan.
Tutallamantan sapa tutamantapis hamun.
Chhaynaqa hakuyá noqapuwan suyasunchis hinaspa qatikusaykichis Urupanpakama.
Riki. Hamuyá.
Chaypas noqaykuqa llaqta yachaywasitan ripushayku.
Chayrí yachaywasimasintinchu kankichis.
Arí. Panaturantinmá kaykupis.
A! Manan chaytaqa yacharqanichu.
Pikunataq taytamamaykichisri kanku.
Tupaq Qispe, Oqllo Yupankipuwanmi.
Chiqaqtá. Paykunataqa riqsinin.
Noqapis kay llaqtayoqmi kani.
Chhaynaqa noqanchisqa llaqtamasintincha kanchis.
Pitaq kashankiri.
Amaru Qispen.
Hayká watayoqtaq kankichisri.
Noqan tawa chunka pusaqniyoq (48) kani, paytaqmi kinsa chunka pisqayoq (35).
Allinmi.
Imakunatataq yachaywasipiri yachachisunkichis.
Qilqayta, runasimi rimayta iman.